Nếu bạn đang tìm một trải nghiệm vừa mang đậm nét văn hóa truyền thống vừa chill, thì lễ hội đền Trúc Hà Nam chính là điểm đến không thể bỏ qua.
Diễn ra tại đền Trúc cổ kính, nơi thờ danh tướng Lý Thường Kiệt, lễ hội này có đủ mọi thứ: từ nghi thức rước kiệu, múa hát dậm độc đáo đến những cuộc đua thuyền siêu kịch tính trên sông Đáy.
Cùng mình khám phá sâu hơn về lịch sử, các nghi lễ đặc sắc, và những hoạt động vui chơi cực thú vị tại lễ hội nhé!
Lễ hội đền Trúc Hà Nam: Tìm hiểu lịch sử và ý nghĩa
Lễ hội đền Trúc Hà Nam không chỉ là một sự kiện văn hóa mà còn là cách cộng đồng Quyển Sơn tưởng nhớ vị tướng tài ba Lý Thường Kiệt.
Đền Trúc, nơi diễn ra lễ hội, được xây dựng để thờ ông và ghi nhớ những chiến công vang dội trong cuộc chiến chống quân Chiêm Thành.
Lễ hội mang ý nghĩa quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân. Đây là dịp để cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và tưởng nhớ những giá trị lịch sử đáng tự hào.
Lễ hội cũng giúp gắn kết cộng đồng thông qua các hoạt động văn hóa và tín ngưỡng truyền thống.
Lịch sử của lễ hội gắn liền với câu chuyện về Lý Thường Kiệt dừng chân tại vùng đất này sau khi thắng trận.
Ông đã truyền lại cho dân làng nghệ thuật múa hát dậm, biến nó thành di sản quý báu được duy trì cho đến ngày nay.
Thời gian và địa điểm tổ chức lễ hội đền Trúc
Lễ hội được tổ chức hàng năm từ ngày 1 tháng Giêng đến ngày 10 tháng Hai âm lịch, khi công việc đồng áng nhàn rỗi, tạo điều kiện cho người dân tham gia đông đảo.
Đền Trúc nằm tại thôn Quyển Sơn, xã Thi Sơn, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam, bao quanh bởi núi non và cảnh sắc thơ mộng.
Không gian lễ hội mở rộng từ đình Trung, đền Trúc, đến chùa Thi và chân núi Cấm. Đây là sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa, tín ngưỡng và thiên nhiên, tạo nên một trải nghiệm độc đáo cho du khách.
Việc chọn thời gian tổ chức lễ hội vào mùa xuân mang ý nghĩa khởi đầu năm mới, với ước nguyện cho sự thịnh vượng, an lành.
Đồng thời, đây cũng là dịp để cộng đồng gặp gỡ, giao lưu và tăng cường sự đoàn kết.
Các nghi lễ đặc sắc trong lễ hội
Rước kiệu và dâng hương
Rước kiệu và dâng hương là nghi thức mở đầu của lễ hội đền Trúc Hà Nam, diễn ra từ sáng sớm ngày 1 tháng Hai âm lịch.
Đoàn rước kiệu di chuyển từ đền Trúc đến đình Trung, mang theo tượng Phật và bài vị của Lý Thường Kiệt.
Khi đoàn rước về đến đình, nghi thức dâng hương được thực hiện một cách trang nghiêm, với sự tham gia của các đội tế trong trang phục truyền thống sặc sỡ.
Nghi lễ này không chỉ thể hiện lòng biết ơn đối với Trời Phật mà còn là dịp để người dân gửi gắm ước nguyện cho một năm mới bình an, thịnh vượng.
Đoàn rước kiệu thường thu hút đông đảo sự chú ý, với tiếng chiêng trống vang vọng cả vùng, tạo nên không khí sôi động nhưng vẫn đầy tính tôn nghiêm.
Đây là phần không thể thiếu, đánh dấu sự khởi đầu của những ngày hội sôi động và ý nghĩa.
Múa hát dậm
Theo truyền thuyết, Lý Thường Kiệt đã sáng tạo ra lối múa hát này để chia sẻ niềm vui chiến thắng cùng người dân địa phương.
Hát dậm không chỉ là hình thức giải trí mà còn mang ý nghĩa tâm linh, được tổ chức ngay tại sân đền với sự tham gia của phường múa hát.
Phường hát thường có khoảng 30 cô gái trẻ, độ tuổi từ 13-15, mặc trang phục truyền thống với váy lĩnh, áo mớ ba, khăn đỏ và mũ tiên.
Dẫn dắt phường hát là cụ trùm, người có tài nhớ bài và chỉ huy xuất sắc.
Nội dung hát dậm được ghi lại trong tác phẩm chữ Nôm Lý Đại Vương Bình Chiêm Sự Tích Diễn Ca, với hơn 1.000 câu thơ mô phỏng động tác chèo thuyền, dậm chân.
Múa hát dậm kéo dài suốt 6 ngày đầu lễ hội và tiếp tục trong 3 ngày sau khi rước tượng Phật trở lại đền, mang đến không khí trang nghiêm và náo nhiệt đồng thời.
Hội đua thuyền
Hội đua thuyền là một trong những hoạt động nổi bật nhất, được tổ chức vào ngày mùng 6 tháng Hai âm lịch trên dòng sông Đáy thơ mộng.
Cuộc đua mang đậm tính thể thao và tín ngưỡng, tái hiện hành quân của quân đội Lý Thường Kiệt trong chiến dịch chống quân Chiêm Thành.
Tham gia cuộc đua là các đội thuyền gồm 18 người: 16 tay chèo, 1 người lái và 1 người gõ nhịp chỉ huy.
Thuyền đua dài khoảng 8m, được thiết kế đầu rồng và trang trí bằng lá cờ hội. Đường đua kéo dài gần 3km từ trước cửa đền Trúc đến cầu Quế và ngược lại.
Không khí cuộc đua luôn sôi động với tiếng reo hò cổ vũ từ khán giả, tạo nên một bầu không khí hào hứng.
Đội thắng cuộc sẽ nhận được phần thưởng tượng trưng, nhưng điều quan trọng nhất là tinh thần đoàn kết và niềm vui cộng đồng mà hoạt động này mang lại.
Các trò chơi dân gian và hoạt động văn hóa khác
Bên cạnh các nghi lễ chính, lễ hội đền Trúc còn tổ chức nhiều trò chơi dân gian như kéo co, đấu vật, chọi gà, và chơi cờ bỏi.
Đây là dịp để mọi người, từ trẻ em đến người lớn, cùng tham gia vui chơi, tạo không khí sôi động.
Buổi tối, trai gái đến tuổi trưởng thành thường tụ họp trước cửa đền để tham gia hát đối đáp tình ca.
Hoạt động này không chỉ mang tính giải trí mà còn là cơ hội để gắn kết tình cảm và tìm hiểu nhau, góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa làng quê.
Ngoài ra, lễ hội còn có các màn biểu diễn nghệ thuật dân gian như hát bỏ bộ và hát đúm, làm phong phú thêm trải nghiệm của du khách khi tham dự.
Hãy tham khảo thêm hướng dẫn du lịch Hà Nam để chuẩn bị thật kỹ cho chuyến đi của mình nhé!
Kết luận
Lễ hội đền Trúc Hà Nam không chỉ là một sự kiện văn hóa mà còn là một hành trình ý nghĩa về lịch sử và tín ngưỡng.
Nếu bạn yêu thích khám phá, hãy chia sẻ cảm nhận của mình hoặc tìm thêm bài viết thú vị tại matdua.vn!
